22951 podróżnych przeczytało
Via Appia Antica, czyli Droga Appijska w Rzymie, to starożytna droga zbudowana w 312 r. p.n.e. przez Appiusza Klaudiusza Cekusa. Stanowiła bramę miasta na Wschód i łączyła Rzym z Kapuą. Rozciągała się od Forum Romanum aż 400 mil do Brindisi, skąd statki odpływały do Egiptu i Grecji. Była ważnym szlakiem militarnym i handlowym. Dziś to jedno z najlepszych miejsc na słoneczny dzień w Rzymie — spacerując po niej, cofamy się w czasie.
Co warto wiedzieć przed wizytą na Drodze Appijskiej
Czym jest Droga Appijska i kiedy została zbudowana?
Dlaczego Droga Appijska była ważna dla Cesarstwa Rzymskiego?
Jak długa jest Droga Appijska?
Jakie słynne wydarzenia historyczne miały miejsce na Drodze Appijskiej?
Dlaczego Droga Appijska jest również znana jako „Królowa Dróg”?
Jakie materiały wykorzystano do budowy Drogi Appiańskiej?
Z jakimi wyzwaniami musieli zmierzyć się budowniczowie Drogi Appiańskiej?
Jak budowa Drogi Appijskiej wpłynęła na inne rzymskie drogi?
Czy Drogę Appiańską można nadal zwiedzać?
Jakiego rodzaju budowle można znaleźć wzdłuż Drogi Appiańskiej?
Ciekawostki o Drodze Appijskiej
Oto 20 ciekawostek i mało znanych faktów o Via Appia Antica, które znają tylko najlepsi historycy. Zapamiętaj kilka z nich i zaskocz znajomych podczas samodzielnego spaceru.
- Droga Appijska została nazwana na cześć Appiusza Klaudiusza Cekusa, cenzora rzymskiego, który zainicjował jej budowę w 312 r. p.n.e.
- Była to pierwsza droga w Rzymie zbudowana specjalnie w celach militarnych – umożliwiała szybkie przemieszczanie wojsk i zaopatrzenia.
- Do jej budowy zastosowano przełomową technikę „opus caementicium”, czyli wczesną formę betonu, która zapewniała trwałą i stabilną nawierzchnię.
- Droga odegrała kluczową rolę w ekspansji Rzymu, łącząc miasto z prowincjami południowymi i ułatwiając podbój nowych terenów.
- Była wykorzystywana podczas triumfalnych pochodów – zwycięscy wodzowie wracali nią do Rzymu, by świętować sukcesy wojenne.
- W 71 r. p.n.e., po stłumieniu powstania Spartakusa, Rzymianie ukrzyżowali 6 tysięcy niewolników wzdłuż Drogi Appijskiej jako przestrogę przed buntami.
- Według tradycji apostoł Piotr spotkał Jezusa na Drodze Appijskiej, uciekając przed prześladowaniami. Jezus miał powiedzieć, że wraca do Rzymu, by ponownie dać się ukrzyżować – to zainspirowało Piotra do powrotu i męczeńskiej śmierci.
- Wzdłuż drogi chowano wybitnych Rzymian, m.in. poetę Horacego i mówcę Cycerona – ich groby znajdowały się przy trasie.
- Wzdłuż Drogi Appijskiej zbudowano liczne katakumby, jak Katakumby św. Sebastiana i św. Kaliksta, w których chowano pierwszych chrześcijan i męczenników.
- Strategiczne znaczenie drogi sprawiło, że znalazła się w „Itinerarium Antonini”, starożytnym przewodniku po drogach Imperium Rzymskiego.
- Droga była ważnym szlakiem handlowym – transportowano nią oliwę, wino, zboże i inne towary z południa do Rzymu.
- Most Mulwijski (Ponte Milvio), fragment Drogi Appijskiej, był miejscem decydującej bitwy między Konstantynem a Maksencjuszem w 312 r., która doprowadziła do nawrócenia Konstantyna na chrześcijaństwo.
- Do budowy drogi wykorzystano zaawansowane techniki inżynieryjne, jak wiadukty i mosty, aby pokonać trudne tereny – bagna, rzeki i wzniesienia.
- Na drodze znajdowały się kamienne słupy milowe („miliaria”), które wskazywały odległość do Rzymu i ułatwiały orientację.
- Droga była regularnie utrzymywana i naprawiana przez państwo rzymskie, co zapewniało jej funkcjonalność przez wieki.
- Cesarz August zlecił budowę monumentalnej bramy na początku Drogi Appijskiej – Porta San Sebastiano, która stoi do dziś.
- Wzdłuż drogi wznoszono liczne wille i posiadłości, m.in. Willę Kwintyliów, należącą do zamożnych i wpływowych Rzymian.
- To właśnie Droga Appijska zainspirowała powiedzenie „Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu”, które podkreślało znaczenie rzymskiej sieci drogowej.
- Droga była wykorzystywana również w średniowieczu i epoce renesansu, wpływając na rozwój systemu dróg w Europie.
- Obecnie Droga Appijska to atrakcja turystyczna i ważne miejsce historyczne – Park Regionalny Appia Antica chroni jej fragment i udostępnia go zwiedzającym.
Jak dojechać do Via Appia Antica
Dojazd do Drogi Appijskiej jest stosunkowo prosty dzięki komunikacji miejskiej:
- Należy wsiąść do metra i dojechać do stacji Piramide.
- Następnie przesiąść się w autobus nr 118.
- Wysiąść na przystanku „Catacombs of San Callisto.”
- Stąd można pieszo, na rowerze lub skuterze pokonać wiele kilometrów wzdłuż starożytnej rzymskiej drogi.
- Wypożyczalnia rowerów w Appia Antica Caffè działa: 9:00–zachód słońca; w poniedziałki 9:00–13:30.
- Cena: 10 euro za godzinę lub 30 euro za cały dzień.
Ponadto dostępnych jest wiele opcji zorganizowanych wycieczek po Drodze Appijskiej.
Historia Drogi Appijskiej
Droga została nazwana na cześć Appiusza Klaudiusza Cekusa, rzymskiego cenzora, który rozpoczął i ukończył pierwszy odcinek tej militarnej trasy w 312 r. p.n.e. Miała służyć szybkiemu połączeniu Rzymu z Kapuą w pobliżu Neapolu.
Via Appia zaczynała się przy Cyrku Maksymusa i prowadziła obok Term Karakalli, a następnie przez Mury Aureliańskie. Miała długość 132 mil, a jej pokonanie zajmowało 5–6 dni. Pierwszy odcinek o długości 30 mil łączył Rzym z Terraciną. Droga Appijska była wówczas konstrukcją rewolucyjną — jako pierwsza wykorzystywała cement wapienny.
Cała droga została wyłożona dużymi płytami kamiennymi.
Odcinek Drogi Appijskiej w centrum Rzymu nosi dziś nazwę Via Sacra – Święta Droga. Rozpoczyna się na Wzgórzu Kapitolińskim, a następnie biegnie wzdłuż Palatynu i Cyrku Maksymusa.
Ukrzyżowanie Spartakusa
W starożytnym Rzymie obowiązywał zakaz grzebania zmarłych na terenie miasta, dlatego chowano ich przy drogach prowadzących poza jego granice. Znane osobistości budowały okazałe grobowce dla siebie lub całych rodzin.
Wzdłuż Via Appia znajdują się nie tylko liczne grobowce, ale również takie zabytki jak: chrześcijańskie katakumby, Świątynia Herkulesa, kościół Quo Vadis (gdzie według tradycji św. Piotr spotkał Chrystusa), ruiny gotyckiego kościoła San Nicola oraz grobowce św. Sebastiana, św. Domitylli, św. Kaliksta i Cecylii Metelli. W pobliżu znajduje się także Circus Maxentius i grób Romulusa – jeden z najlepiej zachowanych rzymskich cyrków. Cesarze Gallien i Geta również zostali tu pochowani.
W 73 r. p.n.e. doszło do powstania niewolników pod wodzą byłego gladiatora Spartakusa.
W ciągu dwóch lat zdołał on pokonać wiele armii rzymskich. Ostatecznie jednak został uwięziony między legionami cesarskimi w pułapce w Apulii/Kalabrii. Rzymianie uznali jego klęskę za utratę prawa do życia przez zbuntowanych niewolników. W 71 r. p.n.e. sześć tysięcy z nich, w tym Spartakus, zostało ukrzyżowanych na 200-kilometrowym odcinku Via Appia z Rzymu do Kapui.
Katakumby
Pod Drogą Appijską rozciągają się kilometry tuneli zwanych katakumbami. To właśnie tam chowano pierwszych chrześcijan, a podczas prześladowań odbywały się potajemne nabożeństwa.
Najbardziej znane to Katakumby św. Kaliksta i Katakumby św. Sebastiana.
Regionalny Park Via Appia
Parco Regionale dell’Appia Antica, czyli Regionalny Park Via Appia, znajduje się wzdłuż tej historycznej drogi. To rozległy teren należący do prywatnych właścicieli, głównie rolników utrzymujących się z uprawy ziemi. Park jest znany z zabytków, ruin i znalezisk archeologicznych.
Na jego terenie znajdują się również stare kościoły i katakumby, m.in. Annia Regilla i Tomba Tomba. Do najważniejszych atrakcji należą także: Villa dei Quintili, Dolina Caffarella, Farnese, Tormacrancia, Cyrk Maksencjusza oraz Via Latina.
Powierzchnia parku wynosi około 3400 hektarów i jest chroniona od 1988 roku.
Na terenie parku można wypożyczyć rower, a także zatrzymać się w restauracji na obiad lub kolację. Zamieszkuje go ponad 70 gatunków zwierząt, m.in. króliki, żaby, lisy, salamandry, żółwie i wiele innych.
Grobowce Via Latina
Grobowce przy Via Latina pochodzą głównie z II wieku n.e. i znajdują się wzdłuż dawnej rzymskiej drogi Via Latina, na terenie parku regionalnego. Zostały odkryte w latach 1857–1858, a ich eksplorację zlecił papież Pius IX.
Park Caffarella
Park Caffarella rozciąga się między Via Latina na północy a Via Appia na południu. Zaczyna się przy Murze Aureliańskim i sięga aż do Via dell’Almone. Na jego terenie znajduje się działające gospodarstwo z 78 gatunkami ptaków i innymi zwierzętami. Herodes Attyk, Grek, który został rzymskim senatorem i poślubił Annię Regillę, nabył ziemie wielkiej posiadłości znanej jako Triopius, obejmującej znaczną część obszaru. Znajdują się tam grobowiec Annii Regilli oraz Nimfeum Egerii.
Park Akweduktów
Parco degli Acquedotti to publiczny park o powierzchni około 240 hektarów. Nazwa pochodzi od akweduktów, które go przecinają – Aqua Felix i Aqua Claudia. W parku można również zobaczyć pozostałości po Villa delle Vignacce.
Park Tor Fiscale
Przez Park Tor Fiscale przebiega sześć rzymskich akweduktów. Przez wieki teren ten był miejscem obozowisk armii, które próbowały zdobyć Rzym – park leży przy Via Latina, bardzo blisko Via Appia.
Willa Kwintyliów
Willa Kwintyliów (Villa dei Quintili) to starożytna rzymska rezydencja położona przy piątym mili Via Appia. Została zbudowana w II wieku przez braci Sekstusa Kwintylusa Maksymusa i Sekstusa Kwintylusa Kondiana. Willa posiadała własne termy zasilane przez prywatny akwedukt oraz hipodrom z IV wieku.
Bez wątpienia warto odwiedzić Via Appia. Droga ta jest pełna historii i stanowi świadectwo czasów starożytnych. To doskonały wybór na jednodniową wycieczkę w słoneczną pogodę, by odkrywać rzymskie ruiny, zabytki, katakumby i zrobić piękne zdjęcia.
