22759 podróżnych przeczytało
Forum Romanum (Foro Romano) było centrum życia obywatelskiego i gospodarczego w czasach republiki oraz okresie cesarstwa. Przez jego teren przebiegała Via Sacra, która prowadziła na Wzgórze Kapitolińskie i służyła jako trasa uroczystych przemarszów zwycięskich generałów obładowanych łupami i prowadzących rzędy jeńców wojennych.
Według historyków, ludzie zaczęli publicznie gromadzić się na Forum już około 500 roku p.n.e.
Na obszarze Forum Romanum odbywały się najważniejsze wydarzenia religijne, polityczne i społeczne, a miejsce to było wypełnione starożytnymi świątyniami, pomnikami i posągami. Dziś uważane jest za jedno z najsłynniejszych miejsc turystycznych na świecie, odwiedzane rocznie przez ponad 4,5 miliona osób. W przeszłości znajdowała się tu dawna rezydencja królewska Regia z VIII wieku p.n.e., Świątynia Westy z VII wieku p.n.e. oraz kompleks Westalek.
Jednak wraz z rozwojem cesarskiego Rzymu obiekty te uległy przebudowie. W 179 roku p.n.e. powstała nowa bazylika Emilia, do której przeniesiono działalność sądową. 130 lat później Juliusz Cezar wzniósł Bazylikę Julię oraz Kurię Julię, co sprawiło, że to właśnie tam skupiono zarówno sądownictwo, jak i działalność Senatu.
Na Forum gromadzono się w celach handlowych, politycznych, sądowych i religijnych.
Później Forum Romanum zostało rozbudowane o budowle takie jak Forum Trajana oraz Bazylika Ulpia. Ostatnią budowlą, która powstała w tym miejscu, była Bazylika Maksencjusza, wzniesiona w 312 roku przez Konstantyna Wielkiego.
Bilety i godziny otwarcia
Aby zwiedzić Forum Romanum – jeden z najstarszych i najważniejszych zabytków Rzymu – należy zakupić bilet wstępu, który obejmuje również wizytę w Koloseum i na Wzgórzu Palatyńskim. Najlepszym rozwiązaniem jest jednak indywidualna wycieczka z przewodnikiem, dzięki której poznacie rzeźby, budowle i pomniki Forum, pozostałości starożytnych pałaców na Palatynie, nowatorskie struktury amfiteatru Flawiuszów oraz ciekawostki z historii starożytnego Rzymu. Wycieczki piesze od Koloseum do Forum Romanum można również odbyć z pominięciem kolejki w ramach tego samego biletu.
Warto wiedzieć przed samodzielnym zwiedzaniem Forum Romanum
Ile czasu zajmuje zwiedzanie Forum Romanum?
Jak wejść na Forum Romanum?
Co zobaczyć na Forum Romanum?
Jak daleko Forum Romanum znajduje się od Koloseum?
O której godzinie zamykane jest Forum Romanum?
Czym są Forum Romanum i Wzgórze Palatyn?
Ile kosztuje zwiedzanie Forum Romanum?
Mapa Forum Romanum
Zwiedzanie Forum Romanum z dziećmi
- Latem w Rzymie jest bardzo gorąco, dlatego lepiej zaplanować wizytę na Forum rano lub późnym popołudniem – to otwarta przestrzeń wystawiona na słońce.
- Warto zabrać butelkę wody i przekąski dla dzieci, ponieważ na terenie Forum nie ma sklepów.
- Najlepiej sprawdzi się nosidło lub chusta – pamiętajcie o nierównych, brukowanych uliczkach starożytnego Rzymu.
- Nie martwcie się – Koloseum, Forum Romanum i Wzgórze Palatyńskie są przestronne i fascynujące także dla najmłodszych.
- Załóżcie wygodne buty.
Jeśli macie więcej czasu, nie przegapcie okazji odwiedzenia najstarszego muzeum na świecie z najważniejszymi znaleziskami z wykopalisk Forum – Kapitolińskiego Muzeum.
10 ciekawostek o Forum Romanum
Wyposaż się w fascynujące fakty na temat Forum Romanum, które wzbogacą Twoją wizytę i zrobią wrażenie na towarzyszach podróży.
- Mówcy w starożytnym Rzymie przemawiali ze specjalnej mównicy zwanej rostra, skierowanej na północną stronę comitium, w stronę Senatu. To symboliczne ustawienie podkreślało autorytet mówcy i znaczenie Senatu.
- Aby poprawić widoczność podczas gier publicznych, Gajusz Meneniusz w 318 r. p.n.e. wprowadził balkony (maeniana) do budynków forum – architektoniczne nowatorstwo, które wzmacniało wspólnotowy charakter wydarzeń.
- Pierwszą bazyliką w okolicy Forum była Bazylika Fulwia z 184 r. p.n.e. Dziewięć lat później powstała Bazylika Sempronia, co świadczy o dynamicznym rozwoju tego obszaru.
- Niedaleko Forum znajdowało się Tullianum – państwowe więzienie starożytnego Rzymu. Jego obecność przypominała o surowym wymiarze sprawiedliwości.
- Budowle Forum Romanum to nie tylko ruiny – to arcydzieła architektury światowej. Ich trwałość dowodzi geniuszu starożytnych Rzymian.
- Forum rozciągało się na 250 × 170 metrów – to dowód na rangę przestrzeni publicznej w życiu obywatelskim starożytnego Rzymu.
- Forum rozwijało się przez wieki – każda epoka dodawała własne elementy, tworząc złożony krajobraz architektoniczny odzwierciedlający historię miasta.
- Ostatnia duża rozbudowa Forum miała miejsce za panowania Konstantyna Wielkiego. W tym czasie Forum osiągnęło swój szczyt wielkości i okazałości.
- Wykopaliska archeologiczne na terenie Forum Romanum trwają do dziś. Każda nowa warstwa przynosi cenne informacje o życiu w starożytnym Rzymie.
- Choć Forum Romanum było najważniejsze, Rzym posiadał także inne fora – odzwierciedlały one rozbudowaną administrację i dynamiczny rozwój urbanistyczny miasta.
Oto model 3D Forum Romanum:
Historia Forum Romanum
Forum Romanum rozwijało się stopniowo na przestrzeni wieków. Pierwotnie teren ten był jeziorem, zasilanym wodami z otaczających wzgórz. Osuszenia dokonali Tarkwiniusze w VII wieku p.n.e., budując Cloaca Maxima – rozległy system kanałów ściekowych, który odprowadzał wodę do rzeki Tyber. Powstanie Forum wiązane jest z postacią Romulusa, pierwszego króla Rzymu, który zamieszkiwał Wzgórze Palatyńskie, i jego rywalem Titusem Tatiusem z Kapitolu. Sojusz między nimi zawarto po tym, jak krzyki kobiet sabinejek doprowadziły do zakończenia walk. Forum znajdowało się początkowo poza murami sabinejskiej twierdzy, przez Porta Saturni. Mury te zostały zburzone, gdy dwa ludy połączyły się w jedno.
Drugi król Rzymu, Numa Pompiliusz (715–673 p.n.e.), rozpoczął kult Westy. Wówczas powstały dom i Świątynia Westy oraz pierwsza królewska rezydencja – Regia. Kolejny władca, Tullus Hostiliusz (673–642 p.n.e.), wyznaczył granice Comitium, gdzie zbierał się później Senat. W okresie republikańskim nadal rozstrzygano tam kwestie polityczne i sądowe. Zdecydowano o powiększeniu placu między Comitium a Świątynią Westy. Wcześniej w tym miejscu znajdowały się domy prywatne, które Senat wykupił i przekształcił w przestrzeń publiczną.
Najstarsze świątynie Forum to Świątynia Saturna (497 p.n.e.) i Świątynia Kastora i Polluksa (484 p.n.e.), a pierwsze bazyliki powstały w 184 r. p.n.e. z inicjatywy Marka Porcjusza Katona.
W latach 80. p.n.e., podczas dyktatury Sulli, przeprowadzono wiele prac rekonstrukcyjnych. Comitium zanikło w wyniku rozbudowy Kurii i zmian wprowadzonych przez Juliusza Cezara, aż do jego zamachu w 44 r. p.n.e. W tym samym roku Marek Antoniusz wygłosił mowę pogrzebową z Nowej Rostra, a ciało Cezara zostało spalone na placu przed mównicą. Wkrótce jego adoptowany syn Oktawian (późniejszy August) wzniosł świątynię ku czci boskiego Cezara i ukończył rozpoczęte przez niego budowle, m.in. Łuk Augusta (29 p.n.e.).
W 110 r. n.e. powstało Forum Trajana, co sprawiło, że działalność ekonomiczna i sądowa przeniosła się do Bazyliki Ulpia. Obok Kapitolu wzniesiono Łuk triumfalny Septymiusza Sewera, upamiętniający zwycięstwa nad Partami. Ostatnim władcą, który zreorganizował Forum, był cesarz Dioklecjan (284–305). Przebudował on Świątynię Saturna, Świątynię Westy i zniszczoną wcześniej Kurię, która zachowała się do dzisiaj. Za panowania Konstantyna Wielkiego ukończono Bazylikę Maksencjusza (312 r. n.e.), co było ostatnim wielkim rozszerzeniem Forum. To właśnie Forum pozostawało centrum politycznym aż do upadku Zachodniego Cesarstwa Rzymskiego prawie dwa wieki później.
Przeczytaj też o Łuku Triumfalnym Konstantyna
Średniowiecze
Okres średniowieczny przyniósł gwałtowny spadek liczby ludności Rzymu: z 750–800 tysięcy do 450 tysięcy w 450 r. i do 250 tysięcy w 500 r.
W VI wieku część dawnych budowli na terenie Forum zaczęto przekształcać w kościoły chrześcijańskie. W 608 roku, w pobliżu Rostra, wzniesiono Kolumnę Fokasa – ostatni monumentalny element dodany do Forum, poświęcony cesarzowi wschodniorzymskiemu Fokasowi. Do VIII wieku cały teren otoczony był już świątyniami chrześcijańskimi. Wiele budowli zostało rozebranych, a ich elementy wykorzystano do budowy zamków i wież feudalnych. W XIII wieku te konstrukcje zburzono, a całe Forum stało się wysypiskiem odpadów.
Świątynie
Forum Romanum obejmuje istniejące i dawne budowle, pomniki oraz inne ważne struktury z 1400 lat aktywnego użytkowania (VIII w. p.n.e. – 600 r. n.e.).
Świątynia Saturna
Świątynia Saturna (Tempio di Saturno) była starożytną rzymską świątynią poświęconą bogu Saturnowi. Znajduje się niedaleko Kapitolu. Uważa się, że została wzniesiona w 497 r. p.n.e. Do dziś widnieje na jej frontonie inskrypcja: „Senatus Populusque Romanus incendio consumptum restituit” – „Senat i Lud Rzymski odbudowali (świątynię) strawioną przez ogień.” W mitologii rzymskiej Saturn panował w Złotym Wieku i był związany z bogactwem, dlatego w jego świątyni przechowywano skarbiec państwowy (aerarium) z rezerwami złota i srebra Republiki. Później aerarium zostało przeniesione do pobliskiego Tabularium – budynku zawierającego wszystkie istotne archiwa.
Świątynia Westy
Świątynia Westy (Tempio di Vesta) była starożytną budowlą położoną obok Regii i Domu Westalek na Forum Romanum. Posiadała grecki styl architektoniczny z dwudziestoma kolumnami korynckimi, marmurowym wykończeniem i centralną cellą na planie koła. Wszystkie świątynie poświęcone Westcie miały okrągły kształt i wejście skierowane na wschód. Symbolizowało to związek między ogniem Westy a słońcem jako źródłem życia. Świątynia Westy datowana jest na VII wiek p.n.e. i przypisuje się jej budowę królowi Numie Pompiliuszowi.
Świątynia Jowisza
Świątynia Jowisza Statora była dawnym sanktuarium na zboczu Wzgórza Kapitolińskiego. Według legendy została założona przez Romulusa, który przyrzekł jej budowę podczas bitwy między Rzymianami a Sabinami. W miejscu bitwy Romulus miał założyć świątynię, prawdopodobnie w pobliżu Porta Saturni. Została jednak zniszczona podczas Wielkiego Pożaru Rzymu w 64 r. n.e.
Tabularium
Tabularium było archiwum państwowym, gdzie przechowywano prawa i oficjalne dokumenty starożytnego Rzymu oraz mieściły się biura wielu urzędników miejskich. Znajduje się niedaleko Kapitolu, poniżej Świątyni Jowisza, a przed nim stoją Świątynie Wespazjana i Zgody. Budowę Tabularium zlecił około 78 r. p.n.e. dyktator Lucjusz Korneliusz Sulla. Prace ukończył Kwintus Lutacjusz Katulus, który był konsulem w tym samym roku. W średniowieczu nad pozostałościami Tabularium wzniesiono twierdzę, którą później przekształcono w Palazzo Senatorio. Od tego czasu budowla służyła jako siedziba władz miejskich.
Łuki triumfalne
Łuki były architektonicznym wynalazkiem rozwijanym w okresie Cesarstwa Rzymskiego. Ponadto łuki triumfalne służyły do upamiętniania zwycięstw wojennych.
Łuk Tytusa
Łuk Tytusa (Arco di Tito) to łuk triumfalny z I wieku, znajdujący się przy Via Sacra. Został wzniesiony w 82 r. n.e. przez cesarza Domicjana po śmierci jego starszego brata Tytusa. Łuk upamiętnia zwycięstwa cesarza, w tym oblężenie Jerozolimy w 70 r. n.e.
Łuk Tytusa posłużył jako wzór dla wielu łuków triumfalnych na świecie wzniesionych w XVI wieku. Inspirowano się nim również przy projektowaniu Łuku Triumfalnego w Paryżu.
Łuk Tytusa symbolizuje diasporę żydowską. Przedstawiona na nim menora stała się wzorem dla menory umieszczonej w godle Państwa Izrael.
Łuk Septymiusza Sewera
Łuk Septymiusza Sewera (Arco di Settimio Severo) to biały marmurowy łuk triumfalny wzniesiony w 203 roku dla upamiętnienia zwycięstw cesarza Septymiusza Sewera i jego synów – Karakalli i Gety – nad Partami. Po śmierci cesarza jego synowie zostali współcesarzami, lecz Karakalla zamordował Getę w 212 roku. Co więcej, wszystkie pamiątki po Gecie zostały zniszczone. Łuk wykonano z trawertynu i ma około 23 metry wysokości oraz 25 metrów szerokości. Znajdują się na nim dwa zestawy reliefów: pierwszy to cztery duże panele po każdej stronie attyki, drugi – osiem paneli umieszczonych po wewnętrznej stronie czterech przejść łuku.
Przeczytaj o głównych atrakcjach Rzymu.
Sprawdź swoją wiedzę o Forum Romanum
Podejmij intelektualne wyzwanie i sprawdź, jak dobrze znasz Forum Romanum. Poniżej znajdziesz starannie przygotowane pytania i odpowiedzi – niezbędną wiedzę dla każdego prawdziwego miłośnika starożytności.
Kto zbudował Forum Romanum?
Dlaczego Forum Romanum jest ważne?
Do czego zbudowano Forum Romanum?
Dlaczego Rzym miał wiele forów?
Czy warto odwiedzić Forum Romanum?
Jak zniszczono Forum Romanum?
Dlaczego Forum Romanum jest w ruinie?
Ile lat ma Forum Romanum?
Gdzie zatrzymać się w pobliżu Forum Romanum – najlepsze hotele i apartamenty
Poznaj naszą redakcyjnie wyselekcjonowaną kolekcję najlepszych miejsc noclegowych w pobliżu Forum Romanum. Każde z nich słynie z wyjątkowej obsługi oraz znakomitej lokalizacji, stanowiąc idealną bazę wypadową do odkrywania niezliczonych cudów Wiecznego Miasta.
Palm Suites Luxury Hotel
Palm Suites Luxury Hotel, położony w samym sercu Rzymu, łączy luksus z domową atmosferą.
Goście szczególnie cenią tę nieruchomość za doskonałą lokalizację, zaledwie kilka kroków od Koloseum i głównych atrakcji. Często podkreślają serdeczność i zaangażowanie personelu. Pokoje są przestronne, czyste i dobrze wyposażone, stanowiąc spokojną oazę w centrum miasta. Wysoka jakość wykończenia, znakomite śniadania i responsywna obsługa sprawiają, że Palm Suites to doskonały wybór.
The Inn at the Roman Forum
The Inn at the Roman Forum, położony w starożytnym Rzymie, zachwyca intymną atmosferą, historycznym otoczeniem i nienaganną obsługą.
Goście są oczarowani ciepłem i indywidualnym podejściem personelu, dzięki któremu czują się jak w domu. Niezapomniane wrażenia to m.in. śniadanie z widokiem na Forum Romanum oraz możliwość podziwiania ruin wewnątrz obiektu. Doskonała lokalizacja umożliwia łatwy dostęp do zabytków i restauracji. Przestronne, stylowo urządzone pokoje oraz wyjątkowa obsługa nadają miejscu charakteru ekskluzywnego azylu w sercu Wiecznego Miasta.
Foro Romano Luxury Suites
Foro Romano Luxury Suites, zlokalizowany tuż przy Forum Romanum, oferuje spokojną, a jednocześnie centralną lokalizację.
Obiekt chwalony jest za serdecznych i pomocnych gospodarzy. Pokoje są nieskazitelnie czyste, przytulne i wyposażone w nowoczesne udogodnienia, w tym bezpłatne Wi-Fi. Goście doceniają wyjątkową gościnność i indywidualne podejście, jak rezerwacja kolacji czy organizacja wycieczek. Bliskość restauracji i atrakcji czyni to miejsce bardzo wygodnym. Szczególnie polecane za komfortowe łóżka i doskonały poziom czystości.
Romano Boutique Hotel
Położony pomiędzy ikonicznymi zabytkami, Romano Boutique Hotel zachwyca niepowtarzalnym urokiem i oryginalnymi pokojami w zabytkowym budynku.
Pomimo niewielkich pokoi (co jest normą w Europie), hotel cieszy się uznaniem za komfort, czystość i dźwiękoszczelność. Bezpieczeństwo okolicy, bliskość Koloseum i głównych atrakcji oraz doskonała obsługa sprawiają, że jest to często wybierane miejsce. Dodatkową zaletą są liczne restauracje w pobliżu i zniżki na śniadanie.
Elegant Apartment Behind the Colosseum
Elegant Apartment Behind the Colosseum szczyci się wyjątkową lokalizacją – zaledwie kilka kroków od Forum Romanum i Koloseum.
Goście chwalą pobliskie udogodnienia i komfortowo urządzone wnętrze z efektywnym ogrzewaniem i przytulną atmosferą. Właściciel zbiera pochwały za wyjątkową obsługę, indywidualne rekomendacje i pomoc w organizacji transportu. Na uwagę zasługuje również taras na dachu i autentyczne doświadczenie mieszkania jak prawdziwy mieszkaniec Rzymu.
Madonna dei Monti
Madonna dei Monti – piękne apartamenty zlokalizowane jedynie 1,1 km od Koloseum i Forum Romanum.
Bezpłatne Wi-Fi, prywatna łazienka, ekspres do kawy, czajnik elektryczny, telewizor z płaskim ekranem i inne udogodnienia. To wyjątkowo dogodna lokalizacja dla podróżnych zainteresowanych kuchnią, historią i architekturą Rzymu.
The Inn At The Roman Forum
The Inn at the Roman Forum – hotel o znakomitych opiniach, położony w sercu starożytnego Rzymu, w odległości spaceru od Koloseum i Forum.
Co więcej, wewnątrz budynku znajdują się antyczne ruiny. Obiekt oferuje nowoczesne pokoje i obfite śniadania serwowane każdego ranka. Goście doceniają ten hotel za świetną lokalizację, jakość obsługi oraz przestronne i czyste pokoje.
