Cesarz Tytus

Tytus był cesarzem rzymskim w latach 79–81 n.e. 24 czerwca objął władzę po swoim ojcu, Wespazjanie, jako cesarz starożytnego Imperium Rzymskiego. Zanim jednak doszedł do władzy, był przez wielu uważany za osobę niepopularną i znienawidzoną. Jednak po objęciu tronu zyskał sympatię wszystkich.

Wczesne lata życia

Tytus urodził się w Rzymie 30 grudnia 39 roku n.e., za panowania Kaliguli. Od wczesnych lat wykazywał się talentem i wyróżniał się na tle rówieśników. Rodzina przyszłego cesarza nie miała żadnych sukcesów politycznych aż do początku rządów cesarza Klaudiusza, kiedy Wespazjan, ojciec Tytusa, odegrał ważną rolę w inwazji na Brytanię. Dzięki temu Tytus mógł pobierać edukację dworską, ucząc się poezji po grecku i łacinie, komponować tragedie greckie oraz grać na harfie. Był też bliskim przyjacielem Brytannika, syna Klaudiusza. Był obecny przy jego śmierci przez otrucie, której dokonała żona Klaudiusza, Agrypina. Po śmierci przyjaciela Tytus kazał wznieść kilka posągów ku jego pamięci.

Kariera i życie prywatne

Po ukończeniu edukacji Tytus służył jako trybun wojskowy w Brytanii i Germanii w latach 61–63 n.e. Następnie porzucił karierę wojskową i zaczął pracować jako adwokat, ponieważ lubił przemawiać na sali sądowej. W tym czasie poślubił swoją pierwszą żonę, Arrecinę Tertullę, która wkrótce zmarła. Jego kolejną żoną była Marcia Furnilla. Mieli córkę, lecz wkrótce się rozwiedli z powodów politycznych – rodzina Marcii sprzeciwiała się Neronowi po spisku Pizona w 65 roku. Tytus nigdy więcej się nie ożenił.

W 69 roku n.e. Tytus powrócił do służby wojskowej i został dowódcą Piętnastego Legionu. Służył pod rozkazami ojca podczas wojny żydowskiej (66–73 n.e.). Gdy zmarł cesarz Galba, Tytus działał na rzecz objęcia władzy przez ojca. Wespazjan został cesarzem w 69 roku, a Tytus objął dowództwo nad siłami rzymskimi w Judei.

Kampanie judejskie

Wespazjan cieszył się popularnością wśród armii, ale był znienawidzony przez Żydów w Jerozolimie jako dowódca. Pod jego dowództwem doszło do masowych mordów całych społeczności żydowskich. Podczas dwuletniego oblężenia Jerozolimy jej mieszkańcy cierpieli z powodu głodu. Tysiące Żydów próbujących ucieczki zostało ukrzyżowanych, a ich ciała porzucone na ulicach jako ostrzeżenie dla tych, którzy pozostali za murami.

We wrześniu 70 roku n.e. wojska Tytusa wkroczyły do Jerozolimy i zdobyły miasto. Wszystkie mury z wyjątkiem jednego zostały zniszczone.

Służyło to jako symbol, że żaden mur nie może powstrzymać armii rzymskiej. Dlatego ten mur stał się najświętszym miejscem Judei – Ścianą Płaczu.

Dziedzic Wespazjana

Tytus powrócił do Rzymu w 71 roku n.e. i został uznany za oficjalnego następcę Wespazjana. Był głównym asystentem swojego ojca – dyktował listy, przygotowywał edykty, a czasem przemawiał przed Senatem. Zdarzało się także, że pełnił urząd konsula. Po śmierci Galby Wespazjan mianował syna dowódcą pretorianów.

Tytus wykorzystywał swoją pozycję do usuwania tych, którzy mogli działać przeciwko jego ojcu

Cesarz Tytus

Zaraz po śmierci Wespazjana w 79 roku n.e. Tytus objął tron jako cesarz. Było to zaskoczeniem dla wielu, ale Tytus bardzo się zmienił po objęciu władzy. Choć jego panowanie było krótkie, był uważany za łaskawego i życzliwego władcę. Ukończył kilka ważnych projektów miejskich, takich jak Amfiteatr Flawiuszów oraz nowe termy cesarskie. Ponadto za jego rządów rozpoczęto budowę Świątyni Jowisza Najlepszego Największego.

Mimo że jego panowanie nie było naznaczone konfliktami militarnymi czy politycznymi, doszło do kilku katastrof. 24 października 79 roku wybuchł Wezuwiusz i niemal doszczętnie zniszczył miasta i ośrodki wypoczynkowe w okolicach Neapolu. Miasta Pompeje i Herkulanum zostały pogrzebane pod lawą i kamieniami. Tytus dołożył wszelkich starań, by pomóc ofiarom wybuchu i przekazał znaczne sumy z cesarskiego skarbca. Cesarz odwiedził Pompeje tuż po tragedii.

Budowa Koloseum

Budowę Amfiteatru Flawiuszów, znanego jako Koloseum, rozpoczęto w 70 roku n.e. za panowania Wespazjana, a ukończono w 80 roku za panowania Tytusa. Tuż po zakończeniu budowy odbyły się studniowe uroczystości, które dostarczyły Rzymianom widowiskowej rozrywki. Koloseum miało także pełnić rolę pomnika triumfalnego, upamiętniającego sukcesy militarne Flawiuszów w wojnach żydowskich.

Inauguracyjne igrzyska obejmowały walki gladiatorów, starcia dzikich zwierząt, takich jak słonie i tygrysy, inscenizowane bitwy morskie, wyścigi konne oraz wyścigi rydwanów. W ciągu stu dni zginęło wielu niewolników, więźniów i zwierząt. Co więcej, w trakcie igrzysk do tłumu rzucano drewniane kule z nagrodami – złotem, ubraniami, a nawet niewolnikami.

Ciekawostki o Tytusie

1. Pomimo początkowej niepopularności, Tytus przezwyciężył uprzedzenia społeczne i zaskoczył wszystkich po objęciu władzy. Jego panowanie stało się symbolem przemiany – zyskał szacunek i sympatię Rzymian dzięki empatii i uczciwości.
2. Historycy podkreślają głęboką zmianę w charakterze Tytusa po objęciu tronu. Znany z dobroci i sprawiedliwości, wprowadził łagodne i uczciwe rządy, co zapewniło mu miejsce w gronie wielkich przywódców starożytnego Rzymu.
3. Jako przedstawiciel szanowanej dynastii Flawiuszy, Tytus podtrzymał jej dziedzictwo militarne i polityczne. Jego panowanie kontynuowało dzieło ojca, Wespazjana, wywierając trwały wpływ na historię Rzymu.
4. Koloseum – najbardziej znany amfiteatr Rzymu – zostało ukończone za panowania Tytusa. Ten cud architektury symbolizował jego mecenat nad sztuką i rozrywką, umacniając jego reputację jako cesarza sprzyjającego kulturze.
5. We wrześniu 70 roku n.e. wojska Tytusa wkroczyły do Jerozolimy i zdobyły miasto. Zniszczono wszystkie mury oprócz jednego – dziś znanego jako Ściana Płaczu, będącego symbolem duchowego i historycznego dziedzictwa.
6. Britannicus, syn cesarza Klaudiusza, był bliskim przyjacielem Tytusa z dzieciństwa. Ich relacja ukazuje skomplikowane więzi polityczne i osobiste w cesarskich kręgach starożytnego Rzymu.
7. Po katastrofalnej erupcji Wezuwiusza w 79 roku Tytus natychmiast udał się do Pompejów. W obliczu tragedii wykazał się współczuciem, przekazując fundusze z cesarskiego skarbca na pomoc poszkodowanym i odbudowę miasta.
8. Tytus okazał wielkoduszność po klęsce żywiołowej, hojnie wspierając ofiary erupcji. Jego wkład finansowy złagodził cierpienia i wspomógł odbudowę dotkniętych terenów.
9. Łuk Tytusa, znajdujący się przy Via Sacra na Forum Romanum, upamiętnia jego zwycięstwa militarne. Ten monumentalny łuk uwiecznia dokonania cesarza i zapewnia mu trwałe miejsce w historii.
10. Tragicznie, cesarz Tytus zmarł na gorączkę, pozostawiając Rzym bez ukochanego przywódcy. Jego przedwczesna śmierć zakończyła wyjątkową erę panowania opartego na dobroci, prawości i trosce o obywateli.

Przeczytaj także: Ile lat ma Rzym?

Śmierć Tytusa

Na zakończenie igrzysk Tytus oficjalnie poświęcił amfiteatr Flawiuszów oraz termy. Następnie cesarz udał się do ziem sabińskich, gdzie zachorował i zmarł na gorączkę w tym samym wiejskim domu, w którym zmarł jego ojciec, Wespazjan. Jego ostatnie słowa brzmiały: „Popełniłem tylko jeden błąd.”

Tytus panował nieco ponad dwa lata. Po jego śmierci cesarzem został jego brat – Domicjan

Co warto wiedzieć o cesarzu Tytusie

Autor: Kate Zusmann

Mieszkam w Wiecznym Mieście od 12 lat. Mówi się, że każdy zakątek Rzymu ma swoją historię — i właśnie o tych najbardziej intrygujących faktach i miejskich legendach chcę Wam opowiedzieć. :)