23129 podróżnych przeczytało
Bazylika św. Piotra w Okowach (San Pietro in Vincoli) to rzymskokatolicki kościół tytularny oraz bazylika mniejsza. Słynie z posągu Mojżesza autorstwa Michała Anioła, który stanowi część grobowca papieża Juliusza II.
Titulus S. Pietri ad vincula został nadany 20 listopada 2010 roku kardynałowi Donaldowi Wuerlowi. Poprzednim kardynałem prezbiterem bazyliki był Pio Laghi, który zmarł 11 stycznia 2009 roku.
Co warto wiedzieć przed wizytą w Bazylice św. Piotra w Okowach
Dlaczego św. Piotr był w łańcuchach?
Czy potrzebuję biletu, aby odwiedzić Kościół św. Piotra w Okowach?
Czy Michał Anioł uderzył w posąg Mojżesza?
Historia
Początkowo bazylika nosiła nazwę Bazylika Eudoksjana. Została jednak przebudowana na starszych fundamentach w latach 432–440, aby przechowywać relikwię kajdan, którymi był skuty św. Piotr podczas uwięzienia w Jerozolimie — epizod znany jako „Uwolnienie św. Piotra”. Cesarzowa Eudoksja, żona cesarza Walentyniana III, otrzymała je w darze od swojej matki, Aelii Eudocji. Z kolei Aelia otrzymała te kajdany jako dar od młodego biskupa Jerozolimy.
Kajdany św. Piotra
W XV wieku biskup Jerozolimy, Juwenalis, przekazał kajdany, którymi prawdopodobnie był skute św. Piotr podczas uwięzienia w Jerozolimie, matce cesarzowej Eudoksji. Eudoksja przekazała następnie kajdany papieżowi Leonowi I, który postanowił umieścić je w tej bazylice razem z kajdanami, którymi św. Piotr był skuty w Więzieniu Mamertyńskim w Rzymie.
Zgodnie z legendą, gdy Leon porównał oba komplety kajdan, cudownie się one połączyły. Obecnie są przechowywane w relikwiarzu pod głównym ołtarzem bazyliki.
Wnętrze
Wnętrze składa się z nawy głównej i dwóch bocznych, zakończonych trzema apsydami, oddzielonych starożytnymi kolumnami w stylu doryckim. Nawy boczne są sklepione krzyżowo, a XVIII-wieczny strop zdobi fresk autorstwa Giovanniego Battisty Parodiego przedstawiający Cud kajdan (1706).
Wśród innych dzieł sztuki znajdujących się w bazylice warto wymienić dwa obrazy Guercina: Świętego Augustyna i Świętą Małgorzatę, a także nagrobek kardynała Girolamo Aguchi zaprojektowany przez Domenichina, który jest również autorem fresku w zakrystii przedstawiającego Uwolnienie św. Piotra (1604). W pierwszej kaplicy po lewej stronie znajduje się obraz Zdjęcie z krzyża autorstwa Cristoforo Roncallego. Nagrobek kardynała Mikołaja z Kuzy (1464), przedstawiający go przed św. Piotrem, wykonał Andrea Bregno.
Ponadto po lewej stronie wejścia spoczywa malarz i rzeźbiarz Antonio Pollaiuolo. W bazylice znajduje się również grobowiec kardynała Cinzio Passeri Aldobrandiniego, ozdobiony alegorycznym przedstawieniem Śmierci w formie szkieletu.
Grobowiec papieża Juliusza II
Monumentalny grobowiec papieża Juliusza II pierwotnie nie miał się znajdować w bazylice, lecz w nowej Bazylice św. Piotra. Obecna wersja ścienna to znacznie uproszczona forma pierwotnego, wolnostojącego projektu, który w 1505 roku miał zawierać około 40 rzeźb autorstwa Michała Anioła.
W paryskim Luwrze znajdują się 2 rzeźby niewolników, 4 niedokończone figury niewolników można zobaczyć w Galerii Akademii we Florencji, a nieukończoną rzeźbę Zwycięstwa w Palazzo Vecchio także we Florencji.
Na grobowcu papieża znajduje się 7 pełnoplastycznych figur oraz 4 brodaci herosi pełniący rolę kariatyd.
Posąg Mojżesza Michała Anioła
Bazylika św. Piotra w Okowach jest znana głównie z grobowca Giuliana della Rovere, który w 1503 roku został papieżem Juliuszem II. W 1505 roku poprosił Michała Anioła o przyjazd do Rzymu i wykonanie jego grobowca.
Michał Anioł zaprojektował monumentalne dzieło i udał się do Carrary, aby osobiście wybrać najlepsze marmurowe bloki do rzeźbienia. Jednak już w 1508 roku papież nakazał mu porzucić pracę nad grobowcem i rozpocząć malowanie Kaplicy Sykstyńskiej.
Wkrótce po ukończeniu sklepienia kaplicy papież zmarł, a jego następcy przekazali Michałowi Aniołowi inne zlecenia. Do śmierci Michała Anioła w 1564 roku ukończono jedynie rzeźby Mojżesza, Lei, Racheli oraz dwóch umierających niewolników.
Dziś nie wiadomo dokładnie, jak miał wyglądać pierwotny projekt pomnika. Wiadomo natomiast, że centralną postacią grobowca jest Mojżesz, ujęty pomiędzy Lei i Rachelę – rzeźby te powstały w późnych latach życia artysty. Figury powyżej Mojżesza wykonał warsztat Michała Anioła.
Nawet sam Michał Anioł uznał Mojżesza za swoje arcydzieło. Według legendy, uznał rzeźbę za tak realistyczną, że rozmawiał z nią. Gdy Mojżesz nie odpowiedział, Michał Anioł rzucił w niego dłutem – dziś można zobaczyć uszkodzenie na prawej nodze posągu.
Ciekawostka: rogi na głowie Mojżesza są wynikiem błędnego tłumaczenia Starego Testamentu. W średniowieczu sądzono, że oryginalny tekst mówi o “rogach” wyrastających z głowy Mojżesza, podczas gdy w rzeczywistości chodziło o to, że jego twarz “promieniała”.
