Cesarz Romulus Augustulus

Flawiusz Romulus Augustus, znany jako Romulus Augustulus, był cesarzem rzymskim, który panował nad Cesarstwem Zachodniorzymskim od 31 października 475 do 4 września 476 roku. Uznawany jest za „ostatniego cesarza Zachodniego Cesarstwa Rzymskiego”. Jednak część historyków uważa za ostatniego władcę Juliusza Neposa.

Obalenie Romulusa Augustulusa przez Odoakra oznacza koniec Cesarstwa Rzymskiego na Zachodzie, koniec starożytnego Rzymu i początek średniowiecza w Europie Zachodniej

Mimo że przyjął imię „August”, przeszedł do historii jako Augustulus. Łaciński przyrostek „-ulus” ma charakter zdrobniający, więc Augustulus oznacza „Mały August”. Życie Romulusa jest słabo udokumentowane w źródłach historycznych.

Wczesne życie Romulusa Augustulusa

Ojciec Romulusa pochodził z Panonii i służył jako sekretarz oraz dyplomata u Attyli, władcy Hunów. Później awansował w szeregach armii rzymskiej. Przyszły cesarz otrzymał imię Romulus po swoim dziadku ze strony matki. Orestes został Magister militum z decyzji Juliusza Neposa w 475 roku. Wkrótce po objęciu nowego stanowiska zorganizował bunt i przejął Rawennę – ówczesną stolicę Cesarstwa Zachodniorzymskiego (od 402 roku). Orestes odmówił jednak objęcia tronu. Zamiast tego, w 475 roku osadził na nim swojego syna. Decyzja ta nie uzyskała poparcia dworu wschodniego w Konstantynopolu.

Cesarz

Romulus był figurantem, a faktyczną władzę sprawował jego ojciec. Po dziesięciu miesiącach panowania, które poza Italią było stale podważane, Romulus został zmuszony do abdykacji przez Odoakra – germańskiego dowódcę, który pokonał i zabił Orestesa. Po zdobyciu Rawenny Odoaker zesłał byłego cesarza do Castellum Lucullanum w Kampanii, po czym ślad po nim zaginął.

Władza cesarska ograniczyła się wówczas do terytorium Italii i części południowej Galii: Italia i Gallia Narbonensis. Wschodni cesarz Leon, który zmarł w 474 roku, uznawał jako legalnych władców Zachodu tylko Antemiusza i Juliusza Neposa. Konstantynopol nigdy nie uznał nowych władców.

Plany i dokonania

Romulus Augustulus nie podejmował żadnych istotnych decyzji ani nie pozostawił po sobie żadnych monumentów. Mimo to jego imieniem wybito monety w Rzymie, Mediolanie, Rawennie i Galii. Po przejęciu władzy przez Orestesa, koalicja najemników Herulów, Skirów i Turcylingów zażądała jednej trzeciej ziem w Italii. Orestes odmówił, co doprowadziło do buntu pod wodzą wodza Skirów – Odoakra. Ostatecznie Orestes został schwytany w pobliżu Piacenzy w 476 roku i stracony.

Walka o władzę

Wkrótce potem Odoaker zdobył Rawennę i schwytał Romulusa Augustulusa po bitwie pod Rawenną. Romulus został zmuszony do abdykacji 4 września 476 roku. Po abdykacji senat rzymski wysłał poselstwo do cesarza wschodniorzymskiego Zenona z prośbą o zjednoczenie obu części imperium. Jednocześnie senat zwrócił się z prośbą, by Odoaker został mianowany patrycjuszem i zarządcą Italii w imieniu cesarza. W odpowiedzi Zenon zażądał, by Juliusz Nepos ponownie objął władzę, ale jednocześnie zgodził się na prośby senatu. W rezultacie Odoaker rządził Italią jako formalny przedstawiciel Zenona.

Późniejsze życie

Los Romulusa po jego abdykacji pozostaje historyczną tajemnicą. Według historyków, Romulus zamieszkał w Castel dell’Ovo (Willą Lucullusa) w Neapolu. Co więcej, możliwe, że żył jeszcze na początku VI wieku.

Ciekawostki o Romulusie Augustulusie

1. Romulus Augustulus, czyli „mały August”, otrzymał swój przydomek z powodu niepopularności jako cesarz. Pogardliwe określenie podkreślało jego brak autorytetu i znaczenia, oddając niezadowolenie towarzyszące jego panowaniu.
2. Ojciec Romulusa, Orestes, odegrał kluczową rolę w wyniesieniu syna na tron. Obalając Juliusza Neposa i ogłaszając Romulusa cesarzem w 475 roku, chciał umocnić władzę swojej rodziny, wykorzystując rzymskie pochodzenie żony.
3. Dokładna data śmierci Romulusa Augustulusa pozostaje nieznana. Według niektórych źródeł zmarł około 530 roku, co budzi spekulacje co do okoliczności jego odejścia.
4. Romulus Augustulus był jednym z najmłodszych cesarzy w historii – objął tron mając zaledwie 15 lat w 475 roku. Jego młody wiek w czasach upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego ukazuje chaos tamtego okresu.
5. Mimo tytułu cesarza zachodniorzymskiego, Romulus Augustulus nigdy nie został uznany przez Cesarstwo Wschodniorzymskie. Brak uznania jeszcze bardziej osłabił jego autorytet i pogłębił podziały imperium.
6. Obalenie Romulusa Augustulusa przez Odoakra w 476 roku było przełomowym momentem w historii. Wydarzenie to oznaczało koniec Cesarstwa Rzymskiego na Zachodzie i początek średniowiecza w Europie Zachodniej.
7. Podczas buntu Orestesa i zdobycia Rawenny w 475 roku, ten odmówił objęcia władzy cesarskiej, zamiast tego mianując cesarzem swojego syna. Umożliwiło mu to sprawowanie realnej władzy zza tronu.
8. Romulus Augustulus był marionetką swojego ojca. Nie posiadał rzeczywistej władzy ani samodzielności, co czyniło go cesarzem tylko z tytułu, a nie z mocy sprawczej.
9. Jego panowanie nie przyniosło żadnych znaczących decyzji ani budowli. Krótkie rządy Romulusa nie pozostawiły trwałego śladu w dziejach imperium, co sprawia, że jego postać pozostaje w cieniu historii.
10. Po zdobyciu Rawenny przez Odoakra Romulus Augustulus został zesłany do Castellum Lucullanum w Kampanii. Od tego momentu znika z kart historii, a jego dalsze losy owiane są tajemnicą.

Co warto wiedzieć o Romulusie Augustulusie

Autor: Kate Zusmann

Mieszkam w Wiecznym Mieście od 12 lat. Mówi się, że każdy zakątek Rzymu ma swoją historię — i właśnie o tych najbardziej intrygujących faktach i miejskich legendach chcę Wam opowiedzieć. :)